You are here: Home > bewust eten, emotie-eten, mindful eten, mindfulness, voeding > Kan je verslaafd raken aan teveel eten?

Kan je verslaafd raken aan teveel eten?

Kan je verslaafd raken aan teveel eten?

Waarom is het nu zo lastig om te stoppen met eten dat je lekker vindt?  

verslaafd aan teveel eten

Het is nog vroeg in de avond. Je hebt een hectische dag achter de rug. Je voelt je uitgeblust en futloos. Het spannende boek, waar je je een paar avonden in hebt kunnen verliezen is uit. Op televisie is er ook niets dat de moeite waard is. Je hebt goed gegeten en eigenlijk geen honger. Uit verveling duik je toch de kast in en vindt iets lekkers. Je besluit er een kleine portie van te nemen. Maar als je eenmaal die lekkere smaak proeft, wil je niet meer stoppen en eet je veel meer dan je je voorgenomen had. Het lijkt wel of je hierin geen keuze meer hebt.

Hoe komt dit toch?

Het beloningssysteem

Eten is van belang voor de overleving. Daarom heeft de natuur ervoor gezorgd dat het eten van calorierijk voedsel een prettig gevoel geeft. Er komt een stofje vrij dat dopamine genoemd wordt. Dit wordt opgevangen door de dopaminereceptoren, die dit vertalen in een fijn gevoel.

Het lijkt erop dat mensen met aanleg voor overgewicht van nature minder dopaminereceptoren hebben, waardoor zij dus minder beloond worden door het eten. Dit kan er de oorzaak van zijn, dat zij gemakkelijker teveel eten. Waarbij er vaak een voorkeur is voor een bepaald soort eten; meestal zoet en vet. Het teveel eten zorgt er op zijn beurt voor, dat de hoeveelheid dopaminereceptoren nog verder afneemt. Hierdoor ontstaat er een ontzettend sterke drive, gestuurd vanuit de hersenen, om te overeten.

Het kan zelfs zover komen, dat we niet meer teveel eten om ons goed te voelen, maar dat we eten gebruiken om ons normaal te voelen. Wat dat betreft, kun je de behoefte aan teveel eten vergelijken met een verslaving aan alcohol, nicotine of andere drugs.*

Genoeg is genoeg

Er komt een moment, dat de lusten nog maar heel klein zijn en vooral nog de lasten van het teveel eten ervaren worden. Dan wordt er vaak besloten om op dieet te gaan. De dag ervoor wordt nog lekker even alles gegeten wat straks niet meer mag en dan wordt er begonnen. Meestal op een maandag.

Diëten geeft ook voldoening

Het houden aan een dieet, stimuleert ook het beloningssysteem. Je hebt controle over je eetgedrag; je bent trots op jezelf en het voelt goed. Dat kan een reden zijn om hierin te volharden en zo kan er zelfs een dieetverslaving ontstaan.

Maar vaak komt er een terugval. Je voelt dat als een mislukking. Je valt in een gat, wat zich heel gemakkelijk laat opvullen, door … iets lekkers te eten. Doordat je dat een tijdje niet gedaan had, smaakt het extra goed en is de beloning ervan extra groot. Je gaat nu het eten weer gebruiken om jezelf te belonen. Totdat …..

De vicieuze cirkel

Dit is een vicieuze cirkel, die je zult moeten gaan doorbreken. Anders blijf je er je hele leven in gevangen!

Zolang de stroom van dopamine op gang blijft, voel je je goed. Maar de hersenen zijn niet ingesteld op een chronische aanvoer van sterke beloningen. Daarom word je tegelijkertijd ongevoeliger voor de betreffende prikkels. Je hebt dus steeds meer nodig. Hierdoor word je een slaaf van die prikkels. Je jaagt genoegen na en geniet er steeds minder van. Wat triest!

De paradox

Je kunt hier alleen maar uit komen, door te stoppen met het constante najagen van de prikkels die je een goed gevoel geven. Als je bereid bent om de bijbehorende gevoelens van ongenoegen te accepteren, leer je jezelf dat het o.k. is om ongenoegen te ervaren. Als je de situatie kunt accepteren, zoals die is, wordt deze voor jou “normaal”. Vanuit dit gezichtspunt ontstaat er weer ruimte om te genieten. Dat is de paradox.

Hoe kun je dat doen?

Mindfulness meditaties leren je om te berusten in een situatie zoals die is. Als het gevoel van ongenoegen er mag zijn, ben je geen slaaf meer van je genoegens.

Mindfulness meditaties helpen je om dat deel in je hersenen te ontwikkelen, waar de impulsbeheersing plaats vindt.

Mindfulness meditaties zorgen ervoor dat je emoties beter hanteerbaar worden, waardoor er minder aanleiding is om teveel te eten.

Mindfulness helpt je om stress te beheersen. Bij chronische stress is er meer behoefte aan vette en zoete voeding. Bovendien zorgt stress ervoor dat je sneller in oude gewoontes vervalt.

Met name de mindfulness meditatie “de bodyscan” zorgt ervoor dat het contact met je lichaam verbetert. Door je lichaam beter te voelen, kun je de subtiele signalen van honger en verzadiging gemakkelijker opvangen.

Mindfulness helpt je om jezelf te accepteren zoals je bent. Vanuit een accepterende houding is het gemakkelijker om goed voor jezelf te gaan zorgen.

Mindfulness helpt je om aanwezig te blijven in het moment. Hierdoor stap je uit de conditionering van het verleden en de zorgen van de toekomst. Je kunt bewust kiezen wat NU goed voor je is.

Mindful eten

Door mindful te eten kun je het verschil gaan ervaren tussen het prettige, rustige gevoel om met aandacht te eten en het gejaagde gevoel van de dopaminerush van iets “lekkers” in de automatische piloot. Je beloningsysteem kan hierdoor weer gevoeliger worden. Met mindful eten kun je dus echt meer genieten van minder eten.

Wil je dit zelf ervaren? Kijk hier voor de mogelijkheden.

*Toch wordt hierin de nodige voorzichtigheid betracht. In tegenstelling tot rattenstudies blijkt er bij mensen geen sprake van lichamelijke afhankelijkheid voor een bepaald soort voedsel te zijn. Ontwenningsverschijnselen, zoals we kennen bij een drugsverslaving ontbreken. Bovendien zou het bestempelen van voeding als verslavende stof, verregaande consequenties hebben voor de voedingsindustrie, die dan mogelijk verslavende voedingsmiddelen aan zou prijzen. Bron overgewicht en obesitas: de feiten op een rij. Rob van Berkel

Lees ook:

Kan je afvallen, door ‘s avonds na 8 uur niets meer te eten?

De macht der gewoonte

Mindful eten

Google auteur

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • Twitter
  • RSS

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.