Het jojo-effect nader bekeken
Het jojo effect nader bekeken.
In mijn praktijk zie ik veel dames (en een enkele heer), die al hun hele leven worstelen met hun gewicht. Misschien is het ook jouw verhaal. 
Je bent ontevreden over je gewicht. Je wilt graag afvallen en gaat op dieet. Het gaat goed. Je valt lekker af en je voelt je gelukkig en fit. Toch komt er een moment dat je weer terugvalt in je oude vertrouwde gedrag. Het gewicht dat je verloren bent komt er weer bij. Soms zelfs met rente. Je voelt je rot en doet alsof het je niets kan schelen. Je laat jezelf een tijdje gaan. Totdat je besluit om er weer iets aan te doen en dan begint het hele verhaal weer van voren af aan.
Een tijdelijk dieet = een tijdelijk effect
Er komen steeds nieuw diëten met mooie verhalen, die je beloven dat je snel kunt afvallen zonder dit jojo-effect. Maar dit is niet mogelijk. Je kunt niet verwachten dat een tijdelijke verandering in je (eet)gedrag een duurzaam effect op je gewicht heeft. Het is heel simpel: een tijdelijk dieet, heeft ook een tijdelijk effect. Laat dit goed tot je doordringen!
Het goede nieuws
Er zijn geen concrete bewijzen dat grote schommelingen in je gewicht slecht zijn voor je gezondheid. Er is een onderzoek met muizen gedaan door E. List van de Universiteit van Ohio, die aantoonde dat het schommelen in gewicht zelfs beter voor de gezondheid van deze muizen is, dan een constant te hoog lichaamsgewicht. Wellicht zou dit ook voor mensen kunnen gelden.
Jo-jo-en heeft volgens dit onderzoek bij mensen, ook geen negatief effect op de stofwisseling of op het vermogen om gewicht te verliezen op langere termijn.
Het is geen persoonlijk falen!
Het gewicht op peil houden is een complex proces, waarbij neurologische, psychologische en hormonale systemen betrokken zijn. Het lijkt wel of het lichaam het verloren gewicht zo snel mogelijk aangevuld wil zien.
Het feit dat het zo moeilijk is om na het afvallen op gewicht te blijven is voor velen moeilijk te verkroppen. Het is heel vervelend dat het, zowel door henzelf als door de omgeving, vaak gezien wordt als een karakter zwakheid. Het wordt vaak gevoeld als een persoonlijk falen. Er komen steeds meer aanwijzingen dat dit niet zo is. Het is vooral aanleg en de omgeving die ervoor zorgen dat iemand te zwaar wordt.
Vrije wil?
De meeste eetbeslissingen die we dagelijks nemen worden onbewust gemaakt.
In een klassieke studie bleek het overvoeren van mensen te leiden tot spontaan meer fysieke activiteit, als men slank was. Een eetexperiment toonde aan dat langzaam eten leidde tot minder eten, als men slank was. De mensen met overgewicht gingen niet spontaan meer bewegen en gingen ook niet minder eten. Dit lijken geen bewuste keuzes. Ze krijgen het signaal kennelijk niet.
Bij kinderen is vastgesteld dat sporten met een hogere intensiteit de volgende dag leidde tot een verminderde fysieke activiteit, tenminste als men obees was. De slanke kinderen vertoonde deze reactie niet.
Iemand met overgewicht vertoont onbewust het gedrag om zuinig met energie om te gaan. Om energie te sparen en reserves aan te leggen. Het mechanisme van dit onbewuste compensatiegedrag is nog onbekend.
Mensen die van nature slank zijn, hoeven er dus niet bewust iets voor te doen, om zo te blijven. Het gebeurt automatisch. Daarom kun je niet stellen dat mensen, waarbij de automatismen anders werken, lui zijn en een gebrek aan discipline hebben. Bron: Chivo
Hieruit blijkt dat de vrije wil die we lijken te hebben wat betreft onze eetbeslissingen, veel kleiner is dan we denken.
Een niet veroordelende en empathische aanpak
Ook Jaap Seidel houdt in zijn boek “Het voedsellabyrint” een pleidooi voor een meer empathische aanpak. Hij ziet overgewicht als een maatschappelijk probleem, waarbij aanleg en omgeving een grote rol spelen. Hij is er een voorstander dat overheden scholen, werkgevers, de voedingsmiddelenindustrie en de horeca zich inspannen om de verleidingen terug te dringen en te vervangen door aantrekkelijke alternatieven, die wel goed passen bij een gezonde leefstijl.
Heb je dan helemaal geen eigen verantwoordelijkheid?
Zover wil ik niet gaan. Je kunt weldegelijk stappen nemen. Je bent een product van je aanleg, je omgeving en je conditionering. Inzicht in deze processen helpen je te ontspannen en doen je tegelijkertijd inzien dat jouw taak geen gemakkelijke is. Je bent niet dom of zwak. Je bent onderdeel van een groter geheel en je moet tegen je eigen conditionering en gevoel ingaan. Het is logisch dat het niet altijd lukt. Je hebt zeker niet minder discipline dan je slanke medemens. Je bent misschien zelfs sterker. Het is voor jou gewoon moeilijker, maar zeker niet onmogelijk om op gewicht te blijven.
Wat kun je doen?
Stop met strenge diëten. Vergeet de strijd tegen de kilo’s. Daar word je alleen maar chagrijnig van en werkt het jojo-effect in de hand. Ga voor meer vitaliteit!
Richt je op het genieten van je eten. Eet voldoende. Bereid het zelf of met anderen en eet het gezamenlijk aan tafel op. Wees actief, maar neem ook genoeg rust en zorg voor ontspanning. Ga weer luisteren naar je lichaam. Word je bewust van je valkuilen en moeilijke momenten. Leer om anders te denken. Plan en schakel je omgeving in.
Neem kleine stapjes en houd het leuk. Blijf te allen tijde mild en vriendelijk voor jezelf!
De macht der gewoonte
Het doel is om duurzame veranderingen in je leefstijl aan te brengen. Dit doe je door goede gewoonten te ontwikkelen. Dan hoef je er niet meer over na te denken en kost het je geen moeite meer om er mee door te gaan. Het gaat vanzelf!
Ik help je graag om jouw weg hierin te vinden! Bel of mail me voor een gratis kennismakingsgesprek.
Wil je verder lezen?
Of download het gratis Ebook “Op weg naar je optimale gewicht”
Wil je regelmatig goede tips over bewust eten blijven ontvangen? Schrijf je dan in voor de maandelijkse nieuwsbrief.
