You are here: Home > emotie-eten > Wordt de voedselzandloper de nieuwe schijf van vijf?

Wordt de voedselzandloper de nieuwe schijf van vijf?

Wordt de voedselzandloper de nieuwe schijf van vijf?   imgres

In 2012 heeft de Belgische arts Kris Verburgh het boek “De voedselzandloper” geschreven. Intussen is dit vlot geschreven boek behoorlijk populair geworden. Het opvolgen van de adviezen zou niet alleen een geweldige manier zijn om op een duurzame manier af te vallen. Het zou ook de kans op welvaartziekten verminderen en je leven met een flink aantal jaren kunnen verlengen.

Een nieuwe dieetgoeroe?

Kris distantieert zich duidelijk van dieetgoeroes, die stellige uitspraken doen op basis van te kleinschalige of niet correct uitgevoerde wetenschappelijke onderzoeken. Hij claimt dat de stellingen in zijn boek gebaseerd zijn op degelijk uitgevoerde, groot opgezette onderzoeken en meta-analyses. Die bovendien allen gepubliceerd zijn in gerenommeerde vaktijdschriften. Het boek sluit dan ook af met een indrukwekkende literatuurlijst. Daarbij zijn een paar kanttekeningen te plaatsen.

  1. Een groot aantal van de genoemde onderzoeken is gedaan met dieren. Een onderzoek met dieren zegt niet altijd iets over mensen.
  2. Een aantal ondervindingen zijn gebaseerd op epidemiologisch onderzoek. In epidemiologisch onderzoek wordt er geobserveerd en niet geëxperimenteerd. Hierdoor kan er een correlatie worden aangetoond, maar geen oorzakelijk verband. Het kan geen bewijs leveren, omdat men het aantal variabelen niet onder controle heeft.
  3. Een aantal van zijn claims zijn slechts gebaseerd op aannames. De bronnen ervan zijn zelfs nooit verschenen in een wetenschappelijke uitgave.

Door op basis van deze gegevens zulke stellige uitspraken te doen, begeeft Kris zich op hetzelfde pad als de door hem zo verafschuwde dieetgoeroes. En dat is jammer. Want hij geeft daarnaast ook een aantal uitstekende adviezen, waar de gemiddelde lezer zeker zijn voordeel mee kan doen.

Het voedingscentrum

Het voedingscentrum vindt de voedselzandloper zeker geen goede vervanging voor de bekende schijf van vijf. Er is onvoldoende variatie en het leidt zeker niet tot een volwaardig voedingspatroon. Ze waarschuwen dat het opvolgen van de adviezen tot een onevenwichtige samenstelling van het voedingspatroon kunnen leiden.

Val je er van af?

Als je brood, pasta, aardappels, suiker en alle geraffineerde en gefrituurde producten uit je dieet weglaat. En als je daarvoor in de plaats meer groente en fruit gaat eten, is het logisch dat je gewicht zult verliezen. Het gewichtsverlies zorgt er tevens voor dat de kans op een aantal welvaartsziekten vermindert en de levensverwachting toeneemt.

Discussiepunten

Dit wil niet zeggen, dat dit dieet “het ideale dieet” is en dat de voedselzandloper een goede vervanger voor de schijf van vijf is. Ik zal hieronder een paar punten bespreken, die voor discussie vatbaar zijn.

Melkproducten zijn niet gezond

Het drinken van melk is een goede manier om de dagelijkse behoefte aan Calcium op een gemakkelijke manier binnen te krijgen. Je kunt zeker ook aan je calcium behoefte voldoen door plantaardige producten, zoals groenten, fruit, noten en zaden te eten. Er zijn aanwijzingen, dat dit misschien zelfs de voorkeur verdient. Maar er is geen duidelijke reden om melkproducten af te raden. We moeten er daarbij ook rekening mee houden, dat het voor veel mensen gemakkelijker haalbaar is om een beker halfvolle melk te drinken dan een bord vol groenten te eten.

In Europa is slechts 5% van de bevolking lactose intolerant. Voor de andere 95% lijken melkproducten een goed voedingsmiddel.

Melk vergroot niet, zoals vaak beweerd wordt, de kans op botbreuken.  Melk zou de kans op borst- en prostaatkanker kunnen vergroten, maar heeft juist weer een beschermend effect op dikke darmkanker.

Rood vlees

Het afraden van rood vlees, is gebeurd op basis van een aantal onderzoeken, waarbij bewerkte vleessoorten niet van de pure vleessoorten gescheiden waren. Achteraf is gebleken, dat het vooral die bewerkte vleessoorten (worst en vleeswaren) waren, die een negatief effect op de gezondheid hebben. Het wereld kankeronderzoekfonds beveelt aan om per week niet dan 500 gram rood vlees te eten en bewerkt vlees, zoals vleeswaren, bacon, salami, knakworst zoveel mogelijk te vermijden.

Drink iedere dag een glas vers geperst sap

Door het drinken van vruchtensap, krijg je heel gemakkelijk binnen korte tijd veel suiker naar binnen. Ik begrijp dat niet, dit is nu juist waar de schrijver zo op tegen is!? Een glas (sinas)appelsap bevat al snel 2 a 3 hele vruchten, waarbij de vezels er veelal uitgefilterd worden. Het eten van de hele vrucht heeft hierdoor de voorkeur.

Het grote havermoutdieet?

Volkoren granen, aardappels, pasta en rijst worden in verband met de hoge glycemische index ervan uit het menu weggelaten. Het is dan ook verwonderlijk dat havermout met een glycemische index van 50 (gelijk aan een volkorenboterham) zo wordt bejubeld.

Kris is zelfs zo enthousiast over havermout, dat hij het boek wel “het grote havermoutdieet” had willen noemen. Hij claimt dat havermout zeer veel vezels bevat. Maar in havermout zitten zelfs iets minder vezels als in tarwe. Wel bevat het een aantal stoffen, die slagaderverkalking afremmen en de bloeddruk kunnen verlagen. En hoewel ik persoonlijk ook een fan van een havermoutpap ontbijt ben, zou ik het zeker niet als enige graanproduct willen aanbevelen. Het leidt tot een te eenzijdige voedselkeus.

Een dieet is voor het leven

Wat mij erg aanspreekt in dit boek is het feit dat het geen dieet is, dat je een tijdje moet volhouden, om daarna weer normaal te gaan eten. Kris legt dit heel goed uit. Hij zegt:

“Een echt goed en gezond dieet is een dieet dat nooit eindigt. Het is een levensgewoonte die aangeleerd wordt en die het hele leven volgehouden wordt, zodat de langetermijn gezondheidseffecten zich ook daadwerkelijk kunnen voordoen.”

Daar kan ik mij helemaal in vinden. En dit is tegelijkertijd een moeilijk punt aan deze methode. Een belangrijke vraag is dan ook: zijn deze adviezen in onze huidige eetcultuur op langere termijn wel goed vol te houden?

Van Schijf van vijf naar Puur Gezond

De schijf van vijf biedt inderdaad meer variatie, maar is aan het verouderen. Het is (nog) niet aangepast aan een aantal recente ontwikkelingen. Daarom gaat mijn voorkeur uit naar de puur gezond piramide. Deze is meer “up to date” en gaat uit van pure en onbewerkte voeding. Bovendien biedt deze nog iets meer variatie dan de schijf van vijf.

De puurgezond piramide  

Een belangrijk verschil met de schijf van vijf is dat er iets minder brood, graan, aardappels, pasta en rijst op het menu staan. En de hoeveelheid groente en fruit juist wat groter is. Daarbij wordt aanbevolen om per week minimaal 200 gram peulvruchten te eten. En staat er dagelijks een handje noten of zaden op het menu. Eiwitten en vetten vormen de 4e en 5e laag van de piramide. De top is ingeruimd voor extraatjes, als een glas wijn of iets dat je echt heel lekker vindt.

Kijk hier voor meer informatie over de puur gezond piramide.

Vernieuwde schijf van vijf

Gelukkig is in maart 2016 “de schijf van vijf” van het Voedingscentrum vernieuwd. Er wordt meer groente  aanbevolen en ook een dagelijks handje noten. Bewerkte vleessoorten staan er niet meer in. Peulvruchten wel; bovendien is er ruimte voor alternatieve eetpatronen. Kijk maar eens op de website. Je vindt er goede tips en veel lekkere recepten.

 

Wil je verder lezen?

Mindful eten

Slank denken

Puur gezonde voeding

Of download het gratis Ebook “Op weg naar je optimale gewicht”

Wil je regelmatig goede tips over bewust eten blijven ontvangen? Schrijf je dan in voor de maandelijkse nieuwsbrief.

Google auteur

 

 

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • Twitter
  • RSS

2 Responses to “Wordt de voedselzandloper de nieuwe schijf van vijf?”

  1. Ellen says:

    Wat mij het meeste stoort aan het boek is dat hij eerst zo negatief doet over suiker en hoe slecht het wel niet is om daarna te spreken over sojamelk, sojapap (pudding/vla),…die ook véél geraffineerde suiker bevat…

  2. astrid says:

    Dank je voor je reactie Ellen. Dit is inderdaad niet erg consequent. Gelukkig verschijnen er steeds meer sojaproducten, die weinig tot geen suiker bevatten, maar het blijven industrieel bewerkte producten.
    Groet, Astrid

Leave a Reply

You must be logged in to post a comment.